Fit voor je (buik)operatie

Binnenkort word je in Bernhoven geopereerd. Een operatie is een grote belasting voor het lichaam, je levert in aan conditie. In deze folder geven wij je adviezen hoe je je conditie voor en na de operatie kunt verbeteren zodat je fitter de operatie in gaat.

Waarom fitter worden voor de operatie?

Onderzoek laat zien dat conditie, spierkracht en uithoudingsvermogen 20-40 procent minder worden na een buikoperatie. Je merkt dit aan bijvoorbeeld meer vermoeidheid, meer behoefte aan slaap, spierzwakte en je kunt zich minder goed concentreren.

Fitter worden voor de operatie geeft je een voorsprong. Met een goede conditie ben je beter in staat om de operatie en eventuele aanvullende behandelingen te doorstaan. De kans op complicaties en bijwerkingen van de behandeling is kleiner, het herstel gaat vlotter en je ligt vaak korter in het ziekenhuis.

Het blijkt ook dat patiënten die al vóór de operatie aan hun conditie werken, meer vertrouwen hebben en positiever naar het ziekenhuis gaan voor de operatie. Door te werken aan je conditie werk je zelf actief mee aan je eigen behandeling.

Hoe kun je fitter worden voor de operatie?

De wachttijd tot je operatie kun je gebruiken om aan je conditie te werken. Vroeger opereren heeft geen voordelen voor je genezing, maar een goede conditie wel! Het helpt je sneller en beter te herstellen na de operatie.

Voor spieropbouw is het belangrijk om beweging en goede voeding te combineren. Bewegen prikkelt je spieren om sterker te worden, en voeding levert de bouwstoffen die je daarvoor nodig hebt. Getrainde spieren geven je meer kracht, waardoor je fitter bent.Meer informatie over energie- en eiwitrijke voeding vind je in de folder: ‘energie- en eiwitrijke voeding algemeen’.

Conditie

Blijf de activiteiten doen die je altijd al deed, zoals werken, koken en schoonmaken. Daarnaast is het belangrijk om elke dag 1 uur matig intensief te bewegen. Je mag dit over de dag verspreiden.

Bij matig intensief bewegen merk je dat je hartslag en ademhaling sneller gaan, maar je kunt nog gewoon praten. Voorbeelden zijn:

• wandelen
• fietsen
• traplopen
• werken in de tuin

Kracht

Wil je jouw spierkracht en conditie verbeteren? Dan kun je deze extra oefeningen thuis doen. Bij elke oefening staat hoeveel herhalingen je kunt doen. Lukt het niet om alle herhalingen te doen, of word je snel kortademig? Verminder dan het aantal herhalingen. Deze oefeningen kun je 3 keer per dag doen.

Opstaan en zitten vanuit de stoel

Als de oefening te zwaar is, gebruikt je de armleuningen van je stoel om te gaan staan. Als de oefening te gemakkelijk is, kun je een squat maken. Een squat is een beweging waarbij je doet alsof je op een stoel gaat zitten, zonder de zitting aan te raken met de billen. Bij de squat gebruik je de armen niet om te steunen. Je doet dit 3 series van 15 herhalingen.

Op en afstappen eerste traptrede

Als je het moeilijk vindt om je balans te bewaren kun je de leuning van de trap vastpakken. Als de oefeningen te gemakkelijk is voor je, kun je ook traplopen waarbij je 1 trede per stap overslaat. Je doet dit per been 3 series van 15 herhalingen.

Bruggetje maken op het bed

Opdrukken vanuit de stoel

Als de oefening te gemakkelijk is, kun je triceps dips maken. Je plaatst dan de handen op de zitting van de stoel en zet de voeten een stuk naar voren. Je laat vervolgens de billen zakken langs de zitting, waarbij je de armen buigt en vervolgens de armen volledig uitstrekt. Je doet dit 3 series van 15 herhalingen.

Hoe verder na de operatie?

Ademhaling

Na een buikoperatie bestaat de kans dat de ademhaling oppervlakkiger en sneller wordt. Dit kan komen doordat je bijvoorbeeld pijn heeft tijdens het in- en uitademen. Je kunt dan ademhalingsoefeningen doen om de ademhaling rustiger te krijgen. De volgende oefeningen kun je dan uitvoeren:

1. Rustig door de neus inademen en de lucht langzaam door getuite lippen uitblazen (5x). Deze oefening kan helpen om de ademhaling wat rustiger te krijgen als je benauwd of kortademig bent.
2. Zo diep mogelijk en rustig door de neus inademen. Vervolgens de adem zo lang mogelijk vasthouden en daarna door getuite lippen uitblazen (3x). Deze oefening zorgt ervoor dat de longen zich goed ontplooien. Dit verbetert ook de luchtverversing.

Doordat je na de operatie minder actief bent dan normaal, kun je meer last hebben van slijm. Vooral wanneer je al een longaandoening hebt, zoals bijvoorbeeld COPD. Je kunt dan de bovenstaande ademhalingsoefeningen uitvoeren, gevolgd door de oefeningen die hieronder beschreven staan om het slijm beter opgehoest te krijgen:

3. Rustig inademen door de neus. De ingeademde lucht in één keer kort en krachtig uitstoten met open mond (huffen) (3x). Je ademt dus met open mond harder uit dan normaal. De vorm van de mond is alsof je ‘huf’ zegt zonder de ‘f’. Deze oefening helpt je om eventueel aanwezig slijm dat dieper in de longen zit naar boven te krijgen.
4. Als laatste probeer je te hoesten. Bij deze oefening is het belangrijk dat je tegendruk geeft op de buik. Dit kun je doen door een klein kussentje (jantje) tegen de buikwond aan te drukken. Probeer voordat je hoest, rustig maar wel diep in te ademen, het liefst door de neus. Je mag het slijm uitspugen of doorslikken.

In- en uit bed stappen

Na de operatie mag je de activiteiten die je voorheen deed rustig opbouwen. Luister hierbij wel goed naar je lichaam. Voel je dat de pijn erger wordt, of is het te vermoeiend? Doe dan een stapje terug.

In- en uit bed stappen kan in het begin nog pijnlijk zijn, omdat er extra druk op de buik gezet wordt. Door via zijligging uit bed te komen, kun je met zo min mogelijk pijn uit bed stappen.

Je doet dit op de volgende manier (zie onderstaande foto’s):

1. Trek je benen op, zodat de voeten op het bed staan.
2. Rol op de zij door bijvoorbeeld het bedhek vast te pakken.
3. Schuif de benen over de bedrand.
4. Duw jezelf omhoog vanaf het bed om tot zit te komen.

Bij het in bed stappen doe je dit op een vergelijkbare manier:

1. Ga zitten op de bedrand. Schuif zover mogelijk richting het hoofdeinde.
2. Ga eerst op de zij liggen en leg de benen op het bed.
3. Draai vervolgens door op de rug.

Uit bed komen via zijligging

Heb je nog vragen over deze folder?

Neem dan contact op met je behandelend arts of casemanager/ verpleegkundige.