Het gebruik van een tepelhoedje (couveuse- en kraamafdeling)

Je baby drinkt wat moeilijk van je borst. Je gaat daarom een tepelhoedje gebruiken. Een tepelhoedje kan daarbij helpen. In deze folder vind je hierover meer informatie.

In deze folder lees je algemene richtlijnen. Borstvoeding blijft maatwerk, vandaar dat begeleiding door een lactatiekundige, verloskundige of een (jeugdzorg)verpleegkundige raadzaam is. Zij geeft je uitleg die specifiek afgestemd wordt op jou situatie. De situatie kan dagelijks veranderen waardoor adviezen ook snel aangepast moeten worden.

Wat is een tepelhoedje?

Een tepelhoedje is een speciaal siliconen opzetstuk met een verbrede basis. Het is ultra-flexibel en reukloos. Er zijn tepelhoedjes met een uitsparing of in vlindervorm. Dankzij dit open gedeelte blijft de baby in contact met de geur van de moeder tijdens de borstvoeding en heeft de baby huidcontact.
Dit tepelhoedje plaats je over je tepel. Je baby drinkt van je borst met behulp van dit tepelhoedje. Tepelhoedjes zijn er in verschillende maten (S, M en L). Bij het kiezen van de maat
wordt op de grootte van de tepel en de grootte van het mondje van de baby gelet. Overleg welke maat voor je het meest geschikt is.

Wanneer wordt een tepelhoedje gebruikt?

Een tepelhoedje wordt gebruikt wanneer het voor de baby moeilijk is direct aan de borst te drinken. Dan kan een tepelhoedje (tijdelijk) helpen. Je gaat een tepelhoedje gebruiken in overleg met een (jeugdzorg)verpleegkundige, verloskundige of lactatiekundige.

• als het niet lukt om de baby aan de borst te krijgen (omdat moeder bijvoorbeeld ingetrokken of vlakke tepels heeft)
• als het de baby niet lukt om aan de borst te blijven als hij goed heeft aangehapt (bijvoorbeeld als hij te vroeg geboren is of baby’s met een zwakke zuigkracht door een ziekte of syndroom)
• als tijdelijke noodoplossing als het voeden pijnlijk is (bijvoorbeeld door pijnlijke tepels (tepelkloven) en ernstige stuwing)

Let op: het verdient de voorkeur om het gebruik van een tepelhoedje te starten wanneer de productie goed op gang is (na de stuwingsdagen).

Hoe gebruik je een tepelhoedje?

• was je handen voor je het tepelhoedje gaat gebruiken.
• masseer je borsten om het toeschieten van de moedermelk te bevorderen.
• maak het tepelhoedje nat met warm water zodat het beter hecht aan de huid.
• sla de randen om naar buiten en zet het tepelhoedje op de huid waarbij de tepel precies in het midden komt.
• als je een tepelhoedje met uitsparing gebruikt, let erop dat het open gedeelte op de plek zit waar het neusje van de baby zit tijdens de borstvoeding.
• klap nu de randen terug zodat het hoedje mooi aansluit op de huid. Vaak wordt de tepel al een beetje in de tepelhoed getrokken.
• net als bij het drinken zonder tepelhoedje moet de baby een grote hap maken, zodat het tepelhoedje met zoveel mogelijk borstweefsel zo ver mogelijk in het mondje komt. De wangetjes van de baby zijn hierbij bol en de lipjes naar buiten gekruld.
• let erop dat de baby het hoedje niet plat knijpt met zijn kaken want dan kan de tepel niet diep genoeg in het hoedje worden gezogen en krijgt de baby minder melk.
• spoel het hoedje na iedere voeding goed schoon, eerst met koud en daarna met warm water. Droog het hoedje af met een hydrofiel luier of met keukenpapier. Minstens één keer per dag moet het hoedje goed schoongemaakt worden door afwassen met het schuim van afwasmiddel en door het uit te koken.
• bewaar tepelhoedjes droog in een bewaardoosje in de koelkast. Reinig ook het bewaardoosje dagelijks.
• tepelhoedjes zijn gemaakt van siliconen en moeten iedere 6 weken vervangen worden.

Zijn er nadelen aan het gebruik van een tepelhoedje?

Hoewel je veel profijt van het tepelhoedje kunt hebben, kunnen bij het gebruik van een tepelhoedje ook bepaalde problemen optreden.

• door de barrière van het tepelhoedje kan het toeschieten van de melk vertragen en soms vermindert de melkproductie
• met het tepelhoedje kan de baby minder effectief met zijn tong de melk uit de borst masseren en wordt de tepelhof minder geprikkeld.
• er kan gewenning optreden waardoor het niet meer lukt de baby rechtstreeks aan de borst te krijgen.

Door dit alles kan het gebeuren dat de baby de borst minder goed leeg drinkt en de productie van de melk afneemt. Hierdoor kan de groei van de baby teruglopen. Wees dus alert op een goede melkinname.

Het is belangrijk om tijdens het gebruik van een tepelhoedje de volgende maatregelen op te volgen.

• Om te zorgen dat de melkproductie goed op gang komt/blijft, is het mogelijk dat je geadviseerd wordt om te kolven naast het voeden aan de borst. Je verloskundige of lactatiekundige adviseert dan over hoe vaak je moet kolven.
• Houd de groei van je kind wekelijks in de gaten door bijvoorbeeld te wegen op het consultatiebureau. Bij verminderde groei kan een paar dagen extra aanleggen of extra kolven de melkproductie weer verhogen en de melkinname en de groei bevorderen.
• Masseer de borsten voor het voeden, kolf met de hand al wat melk in het tepelhoedje en maak gebruik van borstcompressie tijdens het drinken. Wissel ook van borst tijdens een voeding als de baby slaperig wordt en niet meer zo actief slikt. Door de borstcompressie en door te wisselen van borst blijft de melk beter stromen en krijgt de baby meer binnen.
• Net als bij het aanleggen zonder tepelhoedje is het streven om een voeding maximaal 45 minuten te laten duren, inclusief het geven van eventuele bijvoeding.
• Door het gebruik van het tepelhoedje kan het zijn dat de baby de borst niet goed leeg drinkt, houd daarom goed in de gaten of er na de voeding geen harde plekken of schijven in je borst zijn. Warmte en mee masseren tijdens de voeding en eventueel na kolven tot je borsten soepel zijn kan problemen voorkomen.

Het afbouwen van een tepelhoedje

Als je de baby weer zonder tepelhoedje wilt gaan voeden, probeer dit dan nadat de baby enkele minuten goed met tepelhoedje aan de borst heeft gedronken. Haal het tepelhoedje weg en probeer de baby aan te leggen. Als dit niet werkt, leg dan weer aan met het tepelhoedje. Je kunt van tijd tot tijd proberen of de baby zonder tepelhoedje wil en kan drinken. Soms lukt het beter als de baby half slaapt, als je samen met de baby in bad gaat of huid-op-huid contact hebt. Als er na een aantal weken problemen blijven met het aanleggen zonder tepelhoedje, laat er dan eens een deskundige naar kijken.

Als je voedt met tepelhoedje en het lukt niet om af te wennen: liever voeden mét tepelhoedje dan helemaal geen borstvoeding.

Heb je vragen?

Heb je na het lezen van deze folder vragen? Dan kun je altijd terecht bij de verpleegkundige, verloskundige of lactatiedeskundige.