Richtlijnen voor patiënten met een ongetunnelde centraal veneuze lijn

Bij hemodialyse worden, met behulp van een kunstnier, afvalstoffen en overtollig vocht verwijderd uit het bloed. Om voldoende bloed naar de kunstnier te leiden is een toegang tot de bloedbaan nodig. Dit kan zijn: een shunt of een katheter in een groot bloedvat.

De centraal veneuze lijn kan getunneld of ongetunneld zijn. In deze informatie staat alleen informatie over de ongetunnelde centraal veneuze lijn.

1. Wat is een centraal veneuze lijn (cvl)?

Een katheter in een groot bloedvat wordt een centraal veneuze lijn (cvl) genoemd. De lijn kan in de hals of in de lies zitten, is gemaakt van kunststof en gaat 15 tot 20 cm de betreffende ader in.

1.1 Hoe ziet de CVL eruit?

Wat je ziet is dat de lijn uit je lichaam komt en zich splitst in 2 slangetjes die in je hals of bovenbeen hangen. Deze slangetjes noemen we polen of lumen. Elke pool/lumen heeft een klemmetje en een dopje. Dit is om alles goed af te sluiten: er kan geen bloed uit en er kunnen geen bacteriën naar binnen.

1.2 Wat is een ongetunnelde CVL?

Een ongetunnelde lijn kan maar kort in je lichaam blijven zitten. Dit in verband met een vergroot gevaar op infecties. De lijn is gehecht aan de huid met 2 hechtingen en deze moeten blijven zitten zolang de lijn in je bloedvat zit. Door de hechtingen is de kans klein dat de lijn uit het bloedvat glijdt of valt. Indien de hechtingen los raken zal er opnieuw worden gehecht of is er een speciale pleister om de lijn op zijn plek te houden.

2. Verzorging van de ongetunnelde centraal veneuze lijn

2.1 De huidpoort

De plek waar de lijn uit je lichaam komt, is de huidpoort. Deze huidpoort moet minimaal één keer per week worden verzorgd. Dit gebeurt om infectie te voorkomen. Dit doet de dialyseverpleegkundige tijdens de tweede dialyse van de week. Indien nodig dan gebeurt dit vaker, bijvoorbeeld als de pleister los zit.

2.2 De CVL

De centraal veneuze lijn wordt alleen voor de dialysebehandelingen gebruikt. Het is zeer belangrijk dat de lijn goed te gebruiken is voor dialyse en dat er geen infecties ontstaan. Hoewel het materiaal van de lijn lichaamsvriendelijk is, reageert het lichaam altijd op 'vreemd' materiaal. Het bloed heeft dan sterk de neiging om klontjes te vormen, ook wel stolling genoemd.

De centraal veneuze lijn moet open zijn en blijven om te kunnen dialyseren Daarom worden de polen na iedere dialyse gevuld met citraat, dat is een anti-stollingsmiddel. Dit citraat blijft tussen de dialyses in de lijn zitten. Voordat je wordt aangesloten, wordt het citraat uit de lijn gehaald.

3. Afspraken en richtlijnen

3.1 Afspraken

• De verzorging van de centraal veneuze lijn, dus ook het vervangen van de pleister, gebeurt minimaal één keer per week en alleen door een dialyseverpleegkundige.
• Je neemt tijdens kantooruren contact (Zie 'Contact met Bernhoven') met ons op als je 1 of meer van de volgende situaties waarneemt:

- pijn in het gebied van de lijn of huidpoort

- het gebied waar de lijn zit is rood/ dik/ pijnlijk

- als de pleister is losgelaten en de huidpoort niet meer bedekt is

• Je moet direct contact met ons opnemen (Zie 'Contact met Bernhoven'), ook buiten kantooruren, als u een of meer van de volgende situaties waarneemt:

- koorts

- bloed onder de pleister vandaan zien komen

• Bloed afnemen uit de lijn is alleen toegestaan door de nefroloog of dialyseverpleegkundigen, dit mag in uitzonderlijke gevallen ook door een eerste hulp/IC verpleegkundige.
• De klemmetjes moeten dicht zijn en de dopjes moeten goed zijn aangedraaid (hier zorgt de dialyseverpleegkundige voor).

3.2 Richtlijnen

• Je mag niet douchen.
• Uit hygiënisch oogpunt en uit veiligheid is de kapper niet toegestaan. Als je lang op een ongetunnelde centraal veneuze lijn dialyseert, vraag dan advies aan de dialyseverpleegkundigen of nefroloog.
• Als je een zonnebank wilt nemen, raden wij dit af.
• Je mag niet sporten.
• Als je op vakantie wilt met het vliegtuig neem dan vooraf contact op met de vliegmaatschappij. Sommige maatschappijen geven geen toestemming om te vliegen met een centraal veneuze lijn. Informeer bij de dialyseverpleegkundige.

Contact met Bernhoven

De veranderingen die hierboven beschreven staan moet je direct doorgeven aan het dialysecentrum.

• Telefoonnummer: 0413 - 40 23 50 (maandag t/m zaterdag van 7.30 uur tot 19.30 uur).
• Buiten openingstijden van de dialyseafdeling via het centrale nummer: 0413 - 40 40 40 en vragen naar de dienstdoende nefroloog.

Heb je nog vragen?

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen. Aarzel niet en stel je vragen aan je arts of de dialyseverpleegkundige(n).

Telefoonnummer: receptie dialysecentrum: 0413 - 40 23 50