Totale knieprothese
Welkom in Bernhoven. Binnenkort onderga jij een operatie waarbij je een nieuwe knie krijgt. In Bernhoven doen we alles om jou deskundige en veilige zorg te bieden, in een omgeving waarin we je gastvrij ontvangen. Bernhoven ligt prachtig, grenzend aan natuurgebied de Maashorst in Uden. Wij geloven dat deze inspirerende omgeving bijdraagt aan jouw welzijn. In onze zorg werken we samen met huisartsen en andere zorgpartners om de zorg voor jou steeds beter te maken.
Inhoud
- Informatie knie-arthrosis
- De tijd van het bezoek aan de polikliniek tot aan je opname
- Je opname in het ziekenhuis tot en met de operatie
- Na je operatie
- Naar huis of revalideren
- Veel gestelde vragen over een knie-operatie
- Thuis en dan?
Belangrijke telefoonnummers
- Polikliniek orthopedie 0413 - 40 19 71
- Afdeling fysiotherapie 0413 - 40 19 35
- Opname planning 0413 - 40 19 17
- Verpleegafdeling orthopedie 0413 - 40 32 04
- Receptie Bernhoven 0413 - 40 40 40 (na 17.00 uur en in het weekend)
Checklijst
- Krukken, of een rollator als je die al gebruikt. (deze kun je lenen bij de thuiszorgwinkel)
- Actueel medicatieoverzicht van de apotheek, mag niet ouder zijn dan één week!
- Eigen medicatie meenemen in de originele doosjes.
- Als je bloedverdunners gebruikt, graag je eigen doseringslijst meenemen van de trombosedienst.
- Telefoonnummers van de contactpersonen.
- Sokken, liefst die ruim zitten, om drukplekken op de hakken te voorkomen.
- Soepel zittende kleding, na de operatie kan het zijn dat het been wat gezwollen is, dus een ruim zittende broek is dan gemakkelijk.
- Gemakkelijk zittende stevige schoenen, liefst oudere schoenen die wat ruimer zijn, na de operatie zijn de voeten nog iets gezwollen. Denk aan sportschoenen, schoenen met een klittenband, of elastische veters.
Rapid recovery
Bernhoven gebruikt voor de revalidatie van je knieprothese een snel herstel programma dat 'Rapid Recovery' heet. Het doel is om zo snel mogelijk na de operatie te werken aan je herstel, waardoor een betere functie met minder complicaties bereikt kan worden. 'Rapid Recovery' is bewezen werkzaam en veilig, en streeft naar betere zorg waar je als patiënt door goede informatievoorziening actief bij betrokken wordt.
Snel en veilig herstel
Het programma is gericht op snelle en veilige mobilisatie, die direct na de operatie op de verkoeverkamer al start met het bewegen van uw benen. Je kan en mag het geopereerde been meteen op de dag van de operatie al belasten.
Goede pijnstilling
Tijdens de operatie zorgt de anesthesioloog voor goede pijnstilling en wordt er door de orthopedisch chirurg een grote hoeveelheid lokale verdoving ingespoten rondom het operatiegebied. Hierdoor heb je weinig tot geen pijn direct na de operatie.
Begeleiding door fysiotherapie
Op de afdeling ga je binnen 4 uur na de operatie met behulp van de fysiotherapeut uit bed en loop je al een paar pasjes op je kamer. Vervolgens wordt dit verder uitgebreid en mag je onder begeleiding lopen op de gang.
1. Informatie knie-arthrosis
1.1 Algemene informatie
De knie is een rol glijgewricht. Op het boven en onderbeen zit een laag kraakbeen dat ervoor zorgt, dat alles soepel en makkelijk beweegt. De voornaamste reden voor een totale knieprothese is slijtage.
Slijtage (dat wordt ook 'artrose' genoemd) in het kniegewricht is een kwaal die veel voorkomt, vooral als mensen ouder worden. Het kraakbeen is niet glad meer, maar ruw geworden. Op sommige plekken kan zelfs al het kraakbeen verdwenen zijn.
1.2 Klachten
Als het kraakbeen slechter wordt, dan bewegen de botdelen niet meer soepel over elkaar. Dit kan pijn, stijfheid en kraken veroorzaken. De pijn zit aan de binnen- of buitenzijde van de knie en de pijn kan doortrekken naar het bovenbeen of onderbeen. .
1.3 Onderzoek
Om zeker te weten dat er slijtage van de knie is, moet de orthopedisch chirurg eerst uw knie onderzoeken en een röntgenfoto maken. Soms wordt een injectie met een pijnstiller in het kniegewricht geplaatst. Deze injectie kan de pijn (voor een poosje) minder maken.
Foto van een knie zonder slijtage
Foto van een knie met slijtage. De spleet tussen de gewrichten is bijna helemaal verdwenen
1.4 Behandeling
In het begin is opereren vaak niet meteen nodig. Er zijn meerdere manieren om met succes de pijn minder te krijgen. Hierbij kan je denken aan Fysiotherapie, pijnstilling of afvallen. Helaas is het niet mogelijk om de schade die er is te herstellen.
Fysiotherapie
Verlies van gewicht
Hulpmiddelen
Pijnstillers
Injecties in het kniegewricht
1.5 Totale knie en Halve knie prothese
Bij het plaatsen van een ‘nieuwe knie’ kan de knie volledig vervangen worden of alleen de binnenkant van de knie.
Als alleen de binnenkant van de knie versleten is, dan kan er gekozen worden voor een halve knieprothese. In Bernhoven wordt hiervoor een techniek gebruikt (Signature) waarbij de knie op maat geplaatst wordt voor de beste resultaten. Door vooraf een scan te maken van de knie wordt de optimale plaats en grote van de prothese bepaald.
Vaak is de slijtage al dusdanig dat ook de buitenzijde vervangen moet worden van de knie, waardoor we kiezen voor een hele knie prothese. De knie wordt bijna altijd vast gezet met botcement om een zo stevig mogelijk fixatie te krijgen met bot en prothese. Soms is de knieschijf ook aangetast. Dit wordt tijdens de knieoperatie beoordeeld. Als de knieschijf versleten is wordt deze ook deels vervangen.
1.6 Resultaten
De resultaten van een Totale Knie Prothese zijn goed, meer dan 90 procent is de pijn van voor de operatie kwijt. Wel geeft 1/3 van alle mensen met een knieprothese aan dat er nog wel klachten zijn. Een nieuwe knie gaat ongeveer 15-20 jaar mee. Dit is een gemiddelde.
Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 23.000 prothesen van de knie geplaatst. De gemiddelde leeftijd is ongeveer 68 jaar. Helaas zijn patiënten minder tevreden met een nieuwe knie dan een nieuwe heup. Ongeveer 7 procent zegt één jaar na de nieuwe knie operatie zéér ontevreden te zijn. Slechts 10 procent is super tevreden en zegt dat de nieuwe knie aanvoelt als de eigen knie. De volgende factoren geven een lagere kans op tevredenheid: jongere leeftijd (hoe jonger, hoe minder tevreden), vrouw zijn (vrouwen zijn minder tevreden dan mannen) en fors overgewicht.
1.7 Problemen tijdens en na de operatie
Bloeding
Bij elke operatie is er een kans op een nabloeding. Soms is het nodig om opnieuw een operatie uit te voeren om het bloeden te stoppen. Als je bloedverdunners gebruikt (zoals Ascal, Plavix, Persantin, Fenprocoumon of Sintrom/Acenocoumarol), vertel dit dan aan de orthopedisch chirurg en de anesthesioloog. Soms wordt er besloten om het medicijn tijdelijk te stoppen of een ander medicijn voor te schrijven.
Wondlekkage van wondvocht kan na de operatie ontstaan.
Infectie
Trombose
Zenuwbeschadiging
Stijfheid
Na de operatie kan het zijn dat door aanmaak van litteken weefsel, de knie stijf wordt. Dit kan voorkomen worden door de knie goed en regelmatig te oefenen, mocht het toch optreden kan het soms verholpen worden door intensieve fysiotherapie.
Loslating
Loslaten van de prothese op de langere termijn, dit betekent dat de knieprothese op een of andere manier kan loskomen van het omringende bot. De prothese kan dan eventueel vervangen worden (revisieoperatie), waarbij het resultaat dan meestal minder goed is dan na de eerste knieprothese.
1.8 Roken
Roken vergroot de kans op problemen bij het herstel en rondom de operatie. Wie tijdelijk stopt (van minimaal 4 weken voor de operatie tot minstens 4 weken na de operatie), halveert die kans.
1.9 Voorkómen van complicaties
Er is een verhoogd risico bij:
- patiënten met suikerziekte (diabetes mellitus);
- patiënten die met bepaalde medicijnen (immunosupressiva) behandeld worden;
- patiënten met een verminderde afweer voor infecties;
- patiënten die roken;
- patiënten met een overgewicht;
- patiënten met een chronische gebitsontsteking.
Het zal duidelijk zijn dat je aan deze laatste 3 risicofactoren zelf het meeste kunt doen!
2. De tijd van het bezoek aan de polikliniek tot aan je opname
2.1 PPO
Vóór de operatie gaat je langs bij de anesthesioloog. Op het Preoperatief Poliklinisch Spreekuur (PPO) word je onderzocht en wordt alle informatie die nodig is rondom de operatie verzameld en beoordeeld. Dit duurt ongeveer 60 minuten. Meer informatie vind je in de folder Anesthesie, algemene informatie
De operatie kan gebeuren onder plaatselijke verdoving (met een ruggenprik) of algehele narcose. Samen met de anesthesioloog bespreek je wat voor jou de beste keuze is.
Neem uw actueel medicatieoverzicht (AMO) mee voor uw eigen veiligheid
Neem bij een opname of polikliniekbezoek altijd een actueel overzicht mee van de medicijnen die je gebruikt. Dit overzicht kun je ophalen bij je apotheek.
Als de arts medicatie wil voorschrijven, kan hij of zij in het overzicht zien welke medicijnen je al gebruikt. Zo voorkomen we dat je medicijnen krijgt die niet goed samengaan.
Het overzicht van jouw medicijnen heet een actueel medicatieoverzicht. Dit wordt ook wel AMO genoemd. Lees op deze pagina de veel gestelde vragen over het AMO.
Regionale anesthesie (plaatselijke verdoving)
Een veelgebruikte techniek bij een knieoperatie is de ruggenprik. Hierbij worden de zenuwen geblokkeerd, waardoor je onderlichaam gevoelloos wordt en je je benen tijdelijk niet kunt bewegen. De anesthesioloog spuit een verdovende vloeistof door een dunne naald in je wervelkanaal. Deze prik doet niet meer pijn dan een gewone injectie. Na een paar minuten werkt de verdoving en duurt ongeveer twee uur. Als je het prettig vindt, kun je via het infuus een licht slaapmiddel krijgen, zodat je kort in slaap valt en de operatie niet bewust meemaakt. Tijdens de operatie zal de orthopedisch chirurg ook lokaal verdoving in je knie aanbrengen, zodat de pijn na de operatie minimaal is.
Algehele anesthesie (narcose)
Bij een algehele anesthesie wordt het bewustzijn en de pijngewaarwording in het hele lichaam uitgeschakeld. Normaal gesproken word je met een prik (infuus) in slaap gebracht. Het inspuiten van het slaapmiddel kan een kortstondig, branderig gevoel in je arm geven. Vlak voor je in slaap valt, wordt een masker met zuurstof vóór je gezicht gehouden. Tijdens de operatie krijg je ook zuurstof toegediend. Dit gebeurt via een buisje dat via de mond rond de keelholte of in de luchtpijp wordt geplaatst.
2.2 Thuiszorg
Welke hulp heb ik nodig na de operatie? Wat moet ik vooraf regelen?
- Zo nodig thuiszorg 2x daags, of familie/partner die gedurende 6 weken kan helpen om de voeten/onderbenen te verzorgen.
- Maaltijdvoorziening (kun je zelf regelen)
- Zo nodig een alarm systeem.
Zie voor meer informatie, folders: Het aanvragen van nazorg, Zorgaanbieders in de regio en Verwijzingen en voorzieningen nazorg.
2.3 Fysiotherapie
2.4 Wel of niet reanimeren
Wel of niet reanimeren is een moeilijk onderwerp waar je misschien nog nooit mee te maken hebt gehad. Toch is het belangrijk dat je hierover nadenkt voor de operatie. Het ziekenhuis wil niemand tegen zijn of haar wil reanimeren. De beslissing om wel of niet te reanimeren hangt af van de ernst van de aandoening, de toekomstverwachting, de levensvisie en de kans op succes bij een reanimatie.
Ook in jouw geval moeten wij weten hoe je over reanimeren denkt. Je maakt je definitieve beslissing bekend tijdens het opnamegesprek.
Er zijn 2 mogelijke keuzes:
1. Je wilt niet gereanimeerd worden
Je laat tijdens het opnamegesprek met de zaalarts weten niet gereanimeerd te willen worden. De behandelend arts zal zich ervan overtuigen dat je de consequenties van dit besluit goed overziet en zal je wens respecteren.
2. Je wilt wel gereanimeerd worden
Wanneer je wel gereanimeerd wilt worden, zal de arts aan je wens gehoor geven, tenzij de situatie zo ernstig en uitzichtloos is dat de behandelend arts besluit reanimatie achterwege te laten. Een besluit om niet te reanimeren wordt altijd vastgelegd, zowel in het medisch als in het verpleegkundig dossier van de patiënt en wordt met de verantwoordelijke verpleegkundige besproken. De behandelend arts blijft eindverantwoordelijk.
2.5 Verdere adviezen
Als je voor de operatie ergens een ontsteking heeft (roodheid, een warme plek, koorts en/of pijn), dan moet je dat telefonisch melden bij de polikliniek orthopedie.
- Polikliniek orthopedie: 0413 - 40 19 71
Een ontsteking of infectie kan zich door het lichaam verspreiden en kan dus ook bij de knieprothese uitkomen. Soms moet de operatie uitgesteld worden.
3. Je opname in het ziekenhuis tot en met de operatie
3.1 Algemeen
Zorg ervoor dat je je ’s ochtends gedoucht heeft vanwege de hygiëne.
Verwijder make-up, body-crèmes, sieraden en piercings.
3.2 Afdeling
Op de dag van de operatie moet je met een nuchtere maag op de afdeling komen. Dat betekent dat je ’s ochtends niets meer mag eten en drinken.
3.3 Naar de operatiekamer
Infuus Ruggeprik
Er wordt een paar keer naar je naam en geboortedatum gevraagd. En ook voor welke operatie je komt. Dat is een extra controle om ervoor te zorgen, dat er geen misverstanden zijn.
3.4 Op de operatie kamer
4. Na je operatie
Trombose
Physician assistant
5. Naar huis of revalideren
5.1 Wanneer naar huis
Wondverzorging
Hoe ziet Aquacel Surgical verband eruit?
Doordat dit verband vocht opneemt en vasthoudt verkleurt het verband. Dit kan absoluut geen kwaad. De wond onder het verband geneest goed.
Verband zonder wondvocht
Verband met wondvocht (lekt niet)
Je verwijdert zelf de Aquacel pleister
Aquacel houdt bacteriën en virussen tegen. Het is belangrijk dat je de pleister zo min mogelijk verwisselt om infectie van de wond en blaarvorming te voorkomen. Laat de Aquacel daarom tot tien dagen na de operatie zitten. Daarna mag je het eraf halen.
Als de pleister aan de randen of hoekjes loslaat, plak dit dan vast met een pleistertje. Zo blijft het goed zitten en komt er geen vocht bij als je gaat douchen.
Verwijder de Aquacel eerder dan tien dagen wanneer...
- de wond onder de pleister lekt
- je ongebruikelijk veel pijn heeft
- de wond rood is, geïrriteerd is of jeukt
- als de pleister tot aan de randen vol zit met wondvocht. (zie foto hieronder)
5.2 Leefadviezen
De adviezen die we hier noemen zijn belangrijk voor je welzijn en een goed herstel
Wondverzorging
De wond is gesloten met nietjes (agraves) en mogen 14 dagen na de operatie verwijderd door de huisarts. Hiervoor dien je zelf een afspraak te maken. Wanneer de wond onderhuids gesloten is, is het niet nodig de hechtingen te laten verwijderen.
Tubigripkous
Je krijgt tubigrip na het verwijderen drukverband op de afdeling. Dit geeft wat extra druk op de wond en om zwelling tegen te gaan.
De tubigrip kous MOET S’NACHTS AF. Overdag draag je de tubigripkous tot de belafspraak, daarna hoeft de kous niet meer te worden gedragen.
- Je mag bewegen met hulpmiddel (krukken of rollator), verdere instructies volg je op via je eigen fysiotherapeut.
- Voor een beter herstel, wissel mobiliseren en rust met elkaar af.
- Het is belangrijk dat je de geopereerde knie strekt. Leg dus niets onder de knieholte.
5.3 Wat te doen bij problemen?
Bij problemen kun je contact opnemen met de polikliniek orthopedie of buiten kantooruren en in het weekend met de spoedeisende hulp.
Problemen kunnen zijn:
- De huid rondom de wond is rood, gezwollen en warm, je hebt koorts (meer dan 38,5 gr) en/ of rillingen.
- Plotselinge heftige pijn en onvermogen tot staan.
- Er sprake is van een infectie op een andere plek in het lichaam bv keel/ blaas/ longontsteking of een pussende wond. Een dergelijke infectie kan de nieuwe knie aantasten. Direct starten met antibiotica is erg belangrijk.
- Een nabloeding.
- Acuut hevige pijnklachten
5.4 Wat te doen bij een infectie of een operatie als je een prothese hebt?
Nu je een prothese hebt, is het in de regel niet nodig dat je antibiotica krijgt als je een operatie krijgt of een ingreep bij de tandarts. Je kunt wel vertellen dat je een prothese hebt.
6. Veel gestelde vragen over een knieprothese
Hoe lang blijft mijn knie dik, pijnlijk of warm?
Hoe vaak moet ik oefenen en hoe weet ik dat ik teveel geoefend heb?
Wanneer mag ik weer fietsen en autorijden?
Moet ik iets aangeven bij de douane, kan ik door het poortje bij het vliegveld, kan ik problemen krijgen bij een MRI-scan?
In je prothese is titanium/roestvrij staal verwerkt, wat vrijwel zeker een signaal zal geven bij een douanepoortje. Leg in dat geval uit dat je een prothese hebt. Een brief of pasje waarin staat dat je een prothese hebt, heeft weinig zin, omdat de douane je toch moet controleren.
Bij een eventuele MRI-scan in de toekomst moet je melden dat je een prothese hebt. Over het algemeen kan het onderzoek wel plaatsvinden.
De huid is gevoelloos. Kan dat?
Ja dat kan. De oppervlakkige huidzenuwen zijn doorgesneden. Het duurt een tijd voordat dit weer is hersteld. Meestal wel een half jaar, soms is dit blijvend. Advies is om de 1ste 3-4 maanden niet direct met het litteken in de zon te komen.
Wanneer mag ik weer sporten?
Kan en mag ik op mijn knie zitten?
Meer informatie
Op de website www.samenbeterthuis.nl vind je ook nog praktische tips en adviezen over hulpmiddelen, thuiszorg en is een aantal voorlichtingsfilmpjes gepubliceerd over hoe je bepaalde (loop)hulpmiddelen thuis kunt gebruiken
7. Thuis, en dan?
7.1 Fysiotherapie
Klik hier om video's te bekijken van onderstaande oefeningen.
Oefeningen trap op
Oefeningen trap af
Oefeningen na de operatie voor thuis
- Zorg voor voldoende veiligheid tijdens het oefenen
- Zoek bijvoorbeeld steun bij het aanrecht of een stevige tafel
- In principe geldt voor elke oefening 10 herhalingen en 3 maal daags een sessie
- Merk je dat dit nog te zwaar of te pijnlijk is, dan verminder je het aantal herhalingen of je oefent alleen het geopereerde been
- Je mag tijdens het oefenen wel lichte pijn ervaren, maar deze pijn moet na het oefenen binnen 5 minuten weer weg zijn
- Voer de oefeningen secuur en in een rustig tempo uit, dat heeft meer effect dan snelle bewegingen
Knie buigen en strekken in zit
Knie buigen in stand
Hakken - tenen
7.2 Adviezen voor thuis
- Gebruik in de douche een douche stoel voor je veiligheid.
- Elastische veters voor je schoenen, waardoor je makkelijker de schoenen aankrijgt.
- Om kousen en schoenen aan te trekken, kun je gebruik maken van een Helping hand of een lange schoenlepel (foto).
- Verwijder thuis losse kleedjes op de vloer, in verband met valgevaar.
- Een hoge stoel met armleuningen, zodat je kunt steunen met opstaan en zitten.
- Bij een laag toilet kan een zit verhoger zeer nuttig zijn, net als een steun in de douche.
- Lenen van medische hulpmiddelen of voor meer informatie kun je contact opnemen met Medicura Zorgwinkel 088-0071100 en via site: www.medicura.nl
Toiletverhoger Douchesteun
Heb je nog vragen?
Er staat veel informatie in dit boekje. Bewaar het zolang nodig en blader nog eens terug. Heb je toch nog vragen, aarzel dan niet en bel naar de polikliniek orthopedie: 0413 – 40 19 71.