Voedingsadviezen bij jicht

Jicht is een aandoening die behoort tot de reumatische aandoeningen. Jicht ontstaat als urinezuur ophoopt in het lichaam.

De hoeveelheid urinezuur in het bloed wordt door 3 factoren bepaald namelijk:

De productie van urinezuur door het lichaam
De inname van voeding waaruit het lichaam urinezuur maakt, dit zijn de voedingsstoffen purine en fructose
De uitscheiding van urinezuur door de nieren

Gewoonlijk wordt urinezuur via het bloed naar de nieren vervoerd en met de urine uitgescheiden. Bij jicht vormt het opgeloste urinezuur kristallen, die kunnen neerslaan in een gewricht en andere weefsels.

Erfelijke factoren, te hoog gewicht, andere bijkomende ziekten (zoals diabetes mellitus, te hoge bloeddruk, te hoog cholesterol en chronische nierschade), voeding en diuretica (= “plastabletten”) kunnen hierbij een rol spelen.

Behandeling van jicht

Het doel van de behandeling is het voorkomen van terugkerende acute jichtaanvallen en het beperken van klachten en complicaties van jicht. Dit kan bereikt worden door het verlagen van het urinezuurgehalte in het bloed en in de urine. Medicijnen vormen de basis en zijn een belangrijk onderdeel van de behandeling. Daarnaast kan het volgen van bepaalde voedingsadviezen en leefstijladviezen een positieve bijdrage leveren. Daarover kun je hieronder meer lezen.

Het voedingsadvies

Uit onderzoek blijkt dat de voedingsstoffen purine en fructose het urinezuur kunnen verhogen en dus een risicofactor vormen voor het optreden van een jichtaanval. Het effect van onderstaande adviezen kan per persoon verschillen.

De volgende voedingsadviezen zijn van toepassing bij jicht:

De basis van de voedingsadviezen zijn de Richtlijnen goede voeding, deze zijn vertaald in de Schijf van Vijf. Voor verschillende leeftijdscategorieën zijn er aanbevolen hoeveelheden vastgesteld. Dit is de basis van je advies, informatie hierover kun je terugvinden op de website van het Voedingscentrum.
Zorg voor een juist gewicht. Heb je overgewicht probeer dan geleidelijk af te vallen tot een gezond gewicht. Dit kun je bereiken door het verminderen van de energie inname door minder suikers en vetten te gebruiken. Probeer daarbij ook meer te bewegen. Val niet te snel af: bij te snel afvallen komt er veel urinezuur vrij en stijgt het urinezuurgehalte dus in het bloed. Een geleidelijk gewichtsverlies wil zeggen 0.5-1 kg per week. Meer informatie over een goed gewicht en gezonde voeding kun je vinden op de website van het Voedingscentrum.

Hieronder vind je meer uitleg over de verschillende productgroepen en de invloed op het urinezuur in het bloed.

Verhoog je vochtinname
Drink 2 - 3 liter vocht per dag. 2-3 liter zijn 16 - 24 kopjes of 13 - 20 bekers per dag. Verdeel dit goed over de dag. Drink ook in de avond en wanneer mogelijk ook in de nacht. De juiste en grote vochtinname bevordert de urinezuuruitscheiding. Ook verkleint het de kans op bijwerkingen van medicatie. Vruchtensappen, suikerhoudende en alcoholische dranken worden afgeraden. Magere zuivelproducten verminderen het risico op jicht doordat de uitscheiding van urinezuur wordt bevorderd.
Beperk alcoholische dranken
Beperk alcoholische dranken zoveel mogelijk, met name bier en sterke dranken. Alcohol verhoogt de hoeveelheid melkzuur in het bloed, wat zorgt voor een verminderde uitscheiding van urinezuur door de nieren. Bier bevat purines, waardoor bier schadelijker is dan andere alcoholische dranken. Ook sterke drank geeft een verhoging van het urinezuurgehalte en wordt daardoor afgeraden.
Beperk rood vlees, bewerkt(e) vlees en vleeswaren
Een belangrijke bron van purines is vlees. Een hogere vleesconsumptie geeft een hoger risico op jicht. Gebruik daarom niet meer dan 300 gram per week en per dag niet meer dan 100 gram. Onder rood vlees valt: rundvlees, varkensvlees en lamsvlees. Orgaanvlees dient zo veel mogelijk te worden beperkt vanwege het hoge purine gehalte. Als variatie kan er gekozen worden voor eieren (maximaal 3 per week), peulvruchten of een andere vleesvervanger.
Ook vis en schaal- en schelpdieren zijn een bron van purines
Beperk vis tot maximaal 1 keer per week 100 gram. Schaal- en schelpdieren kunnen vanwege het hoge purinegehalte beter vermeden worden.
Gebruik groente, fruit, brood, graanproducten en noten in de hoeveelheden zoals deze worden geadviseerd volgens de Schijf van Vijf
Bij gebruik van plantaardige producten worden lagere hoeveelheden van urinezuur in het bloed gezien. Dit heeft te maken met de positieve effecten van voedingsvezels, vitamines, mineralen en polyfenolen. Purinerijke plantaardige voedingsmiddelen zoals erwten, bonen, linzen, spinazie, havermout, champignons en bloemkool hoeven niet te worden vermeden of beperkt omdat ze geen invloed hebben op het ontstaan van een jichtaanval. In fruit en vruchtensap zit fructose, deze voedingstof kan in het lichaam worden omgezet naar urinezuur. Uit onderzoek blijkt dat er wel een verband is tussen het gebruik van vruchtensap en een hoger risico op jicht. Mogelijk verhoogt ook fruit het risico, maar vanwege de positieve invloed van fruit op de gezondheid dient het gebruik niet beperkt te worden, het advies van de Schijf van Vijf om dagelijks 200 gram fruit te gebruiken, blijft dus van toepassing.
Gebruik 2-3 zuivelproducten per dag
Er is een belangrijke relatie tussen magere zuivelproducten en het urinezuurgehalte in het bloed doordat de urinezuuruitscheiding in de urine toeneemt. Volvette zuivelproducten hebben geen invloed op het serumgehalte urinezuur. Gebruik dus magere zuivelproducten in de hoeveelheden volgens de Schijf van Vijf.
Beperk de inname van fructose zoveel mogelijk
Fructose is een suiker en verhoogt het urinezuur in het bloed. Fructose komt voor in fruit, honing, vruchtensappen. Fructose zit ook in kristalsuiker en wordt toegevoegd aan frisdranken en voedingsmiddelen zoals koek, snoep en gebak. Gebruik dus liever geen suiker en suikerhoudende frisdrank. Light frisdranken en zoetstof kunnen als alternatief dienen.

Meer informatie

Ga voor meer informatie naar:

Deze pagina downloaden

Deze pagina delen op